Ảnh hưởng của môi trường nước đến quá trình nuôi tôm (Phần 3)

Vai trò của độ mặn đối với sức khỏe tôm

Độ mặn trong nước được gây ra bởi các nguyên tố chính là Na+ và Cl-. Độ mặn lý tưởng cho tôm phát triển là 820. Ngoài ra, độ mặn còn chi phối vị đậm đà của thịt tôm. Nước có độ mặn thấp tôm sinh trưởng nhanh nhưng hay bệnh do đó nên kiểm soát độ mặn thường xuyên theo đúng kỹ thuật nuôi tôm để đảm bảo môi trường tốt nhất cho tôm sinh trưởng và phát triển.

Thử độ mặn là một trong những bước quan trọng trong kỹ thuật nuôi tôm chuyên nghiệp nhằm đảm bảo môi trường tốt nhất cho tôm phát triển

Các loại giáp xác có khả năng thích nghi theo sự thay đổi độ mặn của môi trường nước. Trong chu kỳ sống của tôm sú, trứng tôm được đẻ dọc bở biển tiếp theo giai đoạn ấu trùng (gồm Zoea, Mysis), tôm bột (Postlarvae), tôm giống (Juvenile) và tôm trưởng thành có tập tính sống vùng nước có độ mặn thay đổi rộng. Bản thân nó có thể thích ứng với điều kiện môi trường thay đổi từ từ, (Postlarvae) tôm sú có thể sống được cả trong môi trường nước ngọt. Trong tự nhiên, khi tôm gần tới giai đoạn trưởng thành và trường thành chúng sẽ di chuyển tới vùng có điều kiện môi trường ổn định hơn. Ở nước ta cũng thấy rõ điều này: Nước biển, độ mặn của các vùng từ Vũng Tàu trở ra ổn định hơn, dọc bở biển có xuất hiện tôm sú trưởng thành quanh năm, từ Gò Công đến Minh Hải, độ mặn thay đổi theo mùa, tôm sú trưởn thành và ít phân bố. Khi nuôi trong tự nhiên, tôm bột phân bố nhiều trong vùng môi trường có độ mặn thấp, chứng tỏ yếu tố di truyền của chúng thích ứng được môi trường thay đổi độ mặn rộng. Trong đó, độ mặn là tổng số những nguyên tử kết tinh, hòa tan trong nước và được tính bằng gram trong 1l hay là phần ngàn, các nguyên tử chính yếu là sodium và clo, còn lại là các chất với thành phần ít hơn: magie, canxi, potassium, sulfate và bicacbonat. Bên cạnh đó, áp suất thẩm thấu tăng lên khi độ mặn tăng, nhu cầu về độ mặn thay đổi tùy theo từng loại tôm và thời điểm trong chu trình sinh sống của mỗi loại.

Theo dõi độ mặn thường xuyên là điều quan trọng bà con cần lưu ý khi nuôi tôm

Kiểm tra độ mặn thường xuyên

Khi tôm còn nhỏ chúng rất dễ bị ảnh hưởng bởi sự thay đổi độ mặn một cách đột ngột hơn là lúc tôm đã lớn, đây cũng là kỹ thuật nuôi tôm chuyên nghiệp bà con cần tuân thủ. Trong đó, một vài loại tôm có khả năng chịu đựng sự thay đổi độ mặn khá lớn (wide tolerance) và được gọi là loại euryhaline. Ngược lại, là loại stanohaline. Tôm sú có thể chịu được sự biến thiên của độ mặn từ 3 – 4 phần ngàn, nhưng độ mặn lý tưởng cho tôm sú là 18 – 20 phần ngàn, tôm Penaeus vannamei có thể chịu được độ mặn biến thiên từ 2 -  40 phần ngàn nhưng với độ mặn 32 – 33 phần ngàn thì tôm lớn rất mau ở Hawaii. Vì vậy, vị đậm đà (taste) của thịt tôm khi thưởng thức trong các bữa ăn, có thể là do ảnh hưởng của độ mặn của nước trong khi nuôi. Khi được nuôi trong môi trưởng nước có độ mặn cao thì mức amino acid tự do (free amino acid) trong thịt của tôm cũng cao hơn, điều này làm cho thịt tôm có vị đậm đà. Vì vậy, khi có nước biển sạch (vùng nước biển xa bờ) người ta thường dùng nước biển này để rửa và chế biến tôm nhưng tránh dùng nước biển tại các bến (port) để rửa sản phẩm vì độ bẩn của nước biển trong khu vực này rất cao. Còn ở vùng biển gần bờ, người chế biến tôm chỉ nên dùng nước đã ngọt đã khử trùng (chlorinated water).

Kỹ thuật nuôi tôm chuyên nghiệp đòi hỏi bà con phải liên tục theo dõi độ mặn của nước trong ao